“日入而后已”的意思及全诗出处和翻译赏析

sòng xū bái shàng rén xù
送虚白上人序

yú shǐ bù yù yǔ fú zhě yóu, cháng dú dōng pō suǒ zuò qín shàng rén shī xù, jiàn qí chēng qín zhī xián yuē:" shǐ qín dé liè yú shì dài fū zhī jiān, bì bù fù ōu yáng gōng.
余始不欲与佛者游，尝读东坡所作《勤上人诗序》，见其称勤之贤曰：“使勤得列于士大夫之间，必不负欧阳公。
" yú yú shì bēi shì dài fū zhī fēng huài yǐ jiǔ, ér xǐ fú zhě zhī yǒu kě yǔ yóu zhě.
”余于是悲士大夫之风坏已久，而喜佛者之有可与游者。
qù nián chūn, yú kè jū chéng xī, dú shū zhī xiá, yīn wǎng yún yán zhū fēng jiān, qiú suǒ wèi kě yǔ yóu zhě, ér dé xū bái shàng rén yān.
去年春，余客居城西，读书之暇，因往云岩诸峰间，求所谓可与游者，而得虚白上人焉。
xū bái xíng qú ér shén qīng, jū zhòng zhōng bù wàng yán xiào.
虚白形癯而神清，居众中不妄言笑。
yú shǐ shí yú jiàn chí zhī shàng, gù xīn yǐ xián zhī yǐ.
余始识于剑池之上，固心已贤之矣。
rù qí shì, wú yī wù, bì zé zhé dāng, chén āi xiāo rán.
入其室，无一物，弊箦折铛，尘埃萧然。
hán bù nuǎn, yī yī nà, jī bù bǎo, zhōu yī yú, ér xiāo yáo cháng yáng, ruò yǒu yú lè zhě.
寒不暖，衣一衲，饥不饱，粥一盂，而逍遥徜徉，若有余乐者。
jiān chū suǒ wéi shī, zé yòu yū xú yí yú, wú jí pò qióng kǔ zhī tài, zhèng yǔ qí rén lèi.
间出所为诗，则又纡徐怡愉，无急迫穷苦之态，正与其人类。
fāng chūn èr sān yuè shí, yún yán zhī yóu zhě shèng, jù guān yào rén, chē mǎ xiāng shǔ.
方春二三月时，云岩之游者盛，巨官要人，车马相属。
zhǔ zhě zhuàng zhōng jí zhòng, sòng yíng wéi jǐn, xū bái fāng bì hù jì zuò rú bù wén jí yú zhì, zé yè bài lǚ qǐ cóng, zhǐ yōu dǎo shèng yú cháng lín jué bì zhī xià, rì rù ér hòu yǐ.
主者撞钟集众，送迎唯谨，虚白方闭户寂坐如不闻；及余至，则曳败履起从，指幽导胜于长林绝壁之下，日入而后已。
yú yì xián xū bái, wèi zhī tài xī ér yǒu gǎn yān.
余益贤虚白，为之太息而有感焉。
jìn shì zhī shì dài fū, qū yú tú zhě pián rán, yì yú lú zhě huān rán, mò bù è yuē ér yuàn yíng, dié kuā ér jiāo dǐ, shǐ xū bái xí guàn dài yǐ chǐ qí liè, yǒu kěn wèi zhī zhě hū? huò yǐ xū bái fó zhě yě, fú zhī dào guì jìng ér wú sī, qí néng shì yì yí ěr! yú yuē: jīn zhī fú zhě wú náo náo yān sì huāng táng zhī yán zhě hū? wú zhú zhú yān cóng zào qǐng zhī yì zhě hū? wú gāo wū guǎng shà yǐ jū měi nǚ fēng shí yǐ yǎng zhě hū? rán zé xū bái zhī xián bù wéi guò wú tú, yòu néng guò qí tú yǐ.
近世之士大夫，趋于途者骈然，议于庐者欢然，莫不恶约而愿盈，迭夸而交诋，使虚白袭冠带以齿其列，有肯为之者乎？或以虚白佛者也，佛之道贵静而无私，其能是亦宜耳！余曰：今之佛者无呶呶焉肆荒唐之言者乎？无逐逐焉从造请之役者乎？无高屋广厦以居美女丰食以养者乎？然则虚白之贤不惟过吾徒，又能过其徒矣。
yú shì yǐ lè yǔ zhī yóu ér bù zhī yàn yě.
余是以乐与之游而不知厌也。
jīn nián qiū, xū bái jiāng dōng yóu, lái qǐng yī yán yǐ wéi zèng.
今年秋，虚白将东游，来请一言以为赠。
yú yǐ xū bái fēi yǒu qiú yú shì zhě, qǐ yù yú zhāng zhī zāi? gù shū suǒ gǎn zhě rú cǐ, yī yǐ fēng hū rén, yī yǐ shěng yú jǐ, shǐ wú huò yǒu kuì yú xū bái zhě ér yǐ.
余以虚白非有求于世者，岂欲余张之哉？故书所感者如此，一以风乎人，一以省于己，使无或有愧于虚白者而已。